Στα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνονται ένας επίμονος, ισχυρός, περιστροφικός ίλιγγος, αστάθεια βάδισης με τάση πτώσης, όπως επίσης και ναυτία – έμετος. Κάποιες φορές παρατηρείται ταλαντοσεψία (οscillopsia).
Όλα αυτά τα συμπτώματα έχουν μια οξεία ή υποξεία έναρξη και διαρκούν για λίγες ημέρες ή εβδομάδες. Δεν παρατηρούνται ακουολογικές διαταραχές ή άλλες νευρολογικές εκδηλώσεις.
Ο ακουολογικός έλεγχος κρίνεται απαραίτητος, κυρίως για να αποκλειστεί νευροαισθητήριος βαρηκοΐα υψηλών συχνοτήτων, που συχνά όταν υπάρχει θέτει την υπόνοια αγγειακής αιτιολογίας (π.χ. την ύπαρξη του συνδρόμου Lindsay, λόγω απόφραξης της οπίσθιας αιθουσαίας αρτηρίας), ιδιαίτερα σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου.
Δεν υπάρχουν τυπικά προγενέστερα ή προειδοποιητικά συμπτώματα ή σημεία, εκτός ίσως από περιστασιακά επεισόδια ήπιου ιλίγγου μερικές ημέρες πριν σε κάποιους ασθενείς.Το head – impulse (VOR) test, όπως και ο θερμικός διακλυσμός (caloric testing / irrigation) δείχνουν υπαισθησία ή πάρεση του ομόπλευρου οριζόντιου ημικύκλιου σωλήνα.
Η δεύτερη εξέταση σηματοδοτεί πιθανή βλάβη του άνω αιθουσαίου νεύρου. Παρατηρείται αυτόματος νυσταγμός με διεύθυνση στην μη προσβεβλημένη πλευρά, που συνοδεύεται με μια τάση πτώσης στην πάσχουσα πλευρά.
Όταν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα στην αξονική τομογραφία των λιθοειδών υψηλής ευκρίνειας, αυτά είναι κατά κύριο λόγο εικόνα εκφυλιστικών αλλαγών στο αιθουσαίο νεύρο, στο γάγγλιο του Scarpa, καθώς και στο αιθουσαίο νευροεπιθήλιο.
Προσβάλλει κυρίως ενήλικες μεταξύ 30 και 60 ετών. Τα μείζονα συμπτώματα εξομαλύνονται με αργό ρυθμό σε μερικές εβδομάδες και μέσα σε χρονικό διάστημα 3-5 εβδομάδων ο ασθενής είναι ελεύθερος συμπτωμάτων τουλάχιστον στην ανάπαυση. Η ανάρρωση είναι το αποτέλεσμα συνδυασμού αποκατάστασης της περιφερικής αιθουσαίας λειτουργίας (συχνά ατελής), υποκατάστασης της λειτουργικής απώλειας από το ετερόπλευρο αιθουσαίο σύστημα, όπως επίσης και από σωματοαισθητικά και οπτικά ερεθίσματα και τέλος από κεντρική αντιρρόπηση της περιφερικής αιθουσαίας ανισορροπίας του μυϊκού τόνου.
Στην εξέλιξη της νόσου μόνον 40% των ασθενών απολαμβάνουν πλήρη θεραπεία της περιφερικής αιθουσαίας λειτουργίας μετά από 24 μήνες, 20-30% υπάρχει μερική μονάχα αποκατάσταση και στους υπόλοιπους παραμένει μια μόνιμη αιθουσαία ανεπάρκεια. Οι αιθουσαίες ασκήσεις (Vestibular rehabilitation) κρίνονται ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην ανακούφιση του ασθενούς από εναπομείναντα συμπτώματα. Άλλωστε αυτοί οι ασθενείς χρειάζονται μακροχρόνια παρακολούθηση διότι βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης κολοήθους παραξυσμικού ιλίγγου θέσης (BPPV).
Η εξέταση των αιθουσαίων προκλητών μυογενών δυναμικών (VEMP) αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο εκτίμησης της λειτουργικής κατάστασης του σφαιρικού κυστιδίου και των κύριων συνδέσεών του, με προεξέχοντα το κάτω αιθουσαίο νεύρο. Ερευνητικές ομάδες διαπίστωσαν πως σε ένα σημαντικό αριθμό ασθενών με αιθουσαία νευρωνίτιδα καταγράφηκαν παθολογικές απαντήσεις σε ένα ποσοστό που κυμαίνεται από 34-50%. Αυτά τα αποτελέσματα σηματοδοτούν πως σε πολλούς ασθενείς πιθανόν να υπάρχει δυσλειτουργία του κάτω αιθουσαίου νεύρου οπότε η πάθηση θα μπορούσε να υποδιαιρεθεί σε ολική αιθουσαία νευρωνίτιδα (total VN) (Σχήμα β) και σε άνω (superior VN) (Σχήμα α).
Σχηματική αναπαράσταση αιθουσαίας νευρίτιδας άνω (α) και ολικής (β).
Κάποιοι υποστηρίζουν πως υποδιαίρεση της πάθησης θα μπορούσε να είναι και αυτή της κάτω αιθουσαίας νευρίτιδας (Σχήμα γ). Κριτήρια που θέτουν την διάγνωση για αυτή την πιθανή νοσολογική οντότητα περιλαμβάνουν ένα σοβαρό επεισόδιο ιλίγγου διάρκειας τουλάχιστον μερικές ώρες, βλάβη της λειτουργίας του σφαιρικού κυστιδίου που καταγράφεται ως παθολογικά VEMP, φυσιολογικά ευρήματα στη εξέταση του θερμικού διακλυσμού αμφοτερόπλευρα, αποκλεισμός της απώλειας της ακοής ή άλλων νευρολογικών σημείων και φυσικά αποκλεισμός άλλων αιτιών. Η κάτω αιθουσαία νευρωνίτιδα εμφανίζεται πολύ σπανιότερα από την άνω ή την ολική, πιθανών εξαιτίας ανατομικών διαφορών μεταξύ των οστέινων καναλιών του άνω και κάτω αιθουσαίου νεύρου.
Σχηματική αναπαράσταση αιθουσαίας νευρίτιδας κάτω (γ).
Φυσιολογικά ηλεκτροκοχλιογραφικά ευρήματα.
VEMP (επανάληψη δύο φορές) εντός φυσιολογικών ορίων.
Μετά τον διαγνωστικό χειρισμό Head Shake, έκλυση αυτόματου οριζόντιου νυσταγμού με κατεύθυνση προς (ΑΡ).